Intekenen op boek 3 over Klimmen en haar inwoners anno 1796

verschijnt december 2019 en intekenen kan vanaf heden.

​

Informatie: Frans Crutzen 

Hebt U zich nooit afgevraagd: wie waren mijn voorouders? Waar kwamen ze vandaan? Wat voor beroep oefenden ze uit? Waar woonden ze? De publicatie over  de bewoners van Klimmen - inclusief Weustenrade - in 1796 geeft daarop wellicht ook voor U een antwoord!

Het boek daarover verschijnt in december 2019 en is rijkelijk geïllustreerd met alle rond die tijd bestaande boerderijen, kastelen en woonhuizen die voorkomen op de rond 1821 opgemaakte kadasterplannen van Klimmen.

Het overzicht van de inwoners is gemaakt door de toenmalige plaatselijke schoolmeester Frederik Fahner. Klimmen telde toen 894 inwoners die 171 huizen bewoonden, terwijl er 3 leegstonden net als alle kastelen. Hij noteerde wie waar woonden, hoe de gezinssamenstelling was, waar men vandaan kwam, welk hoofdberoep men uitoefende en wie men als meiden en knechten in dienst had. De lijst is uitvoerig geanalyseerd en van een uitgebreide inleiding voorzien.

Walem viel onder Schin op Geul, net als Ransdaal. Een ander stuk van dat laatste gehucht maakte bovendien deel uit van Wijlre. De mensen in beide gehuchten vielen weliswaar onder meerdere gemeenten maar vormden ter plaatse een leefgemeenschap. Om die reden zijn ook de inwoners van de delen van Ransdaal en Walem die tot Wijlre en Schin op Geul behoorden  in het boek opgenomen.

Het boek telt ongeveer 275 bladzijden. Het wordt gedrukt op een goede kwaliteit papier en is stevig ingebonden. De publicatie is voorzien van een plaats- en familienamenindex en een intekenlijst. Het boek is alleen verkrijgbaar door voorintekening. De intekenprijs bedraagt 27,50 euro. De opbrengst van de verkoop van dit boek is bestemd voor de restauratie van de parochiekerk van Klimmen. Het boek is verkrijgbaar via bijgaande intekenlijst. Voor meer informatie kunt u terecht bij de auteur, bereikbaar via e-mail fr.crutzen@home.nl .

 

 

Intekenlijst boek 3 Klimmen 1796 zit onder deze knop en kunt u downloaden

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Recente boeken over het kerkgebouw

 

Rond 1135 ontginnen monniken van de abdij Saint-Remi te Reims vanuit de proosdij Meerssen een

stuk van het grondgebied dat koningin Gerberga in 968 aan de abdij had geschonken. Er ontstaat

binnen afzienbare tijd een gemeenschap met een eigen bestuur. Het dorp, dat de naam heeft of

krijgt van Klimmen, wordt voor het eerst in schriftelijke bronnen vermeld in 1138 en het kerkgebouw

in 1145. Rond die jaren voorziet de proosdij een al bestaand gebouw - de overblijfselen van een

Romeinse wachttoren die een onderdeel moet zijn geweest van de in de 2e helft van de derde eeuw

na Christus met ‘burgi’ voorziene weg van Bavay naar Keulen als onderdeel van de Limes Belgicus

- van een nieuwe daklijsten dakconstructie en doorbreekt men de oostelijke muur om zodoende

een rechthoekig koor te maken en een daarachter gelegen sacristie te creëren en een woning voor

de dienstdoende priester aan de zuidzijde. Het schip van de kerk en het priesterkoor kregen

zadeldaken. De oorspronkelijke vloer van de kerk moet in eerste instantie bestaan hebben uit een

aangestampte leemlaag en werd later belegd met hardsteen.

 

In de winter van 1287/1288 is het kerkgebouw - een hoofdbeuk, twee rechthoekig gesloten

zijbeuken en een eveneens rechthoekig gesloten priesterkoor met daarachter liggende sacristie

en ten zuiden van het koor een woning voor de dienstdoende priester - door brand verwoest.

 

Bij de herbouw rond 1325/1330 reconstrueerde men de zuidelijke zijbeuk niet, maar metselde de

bogen naar het schip van de kerk dicht met mergelsteen en voorzag een en ander van steunberen

om de druk van de toen aangebrachte gewelven in het schip op te vangen. Zowel de hoofdbeuk als

het priesterkoor kregen toen gemetselde gewelven van mergelsteen in gotische stijl. Ook bouwde

men een toren met Sibbermergelsteen, waarbij aan de noordzijde gebruik werd gemaakt van nog

aanwezige ongeveer een meter brede muurrestanten in lokaal gewonnen breuksteen. De noordelijke

zijbeuk kreeg in de oostelijke muur een spitsboogvenster. Het dak van het schip trok men door tot

op de buitenmuur van de overgebleven zijbeuk.

 

In 1817 bouwde men aan de noordzijde van het koor een nieuwe sacristie, terwijl in 1828 de herbouw plaatsvond van de noordelijke zijbeuk. De pastorie die ten zuiden van het priesterkoor lag, brak men in 1823/1828 wegens bouwvalligheid af, waarbij men echter de aanwezige overwelfde kelder handhaafde en voorzag van een nieuwe toegang. Was de oorspronkelijke noordelijke zijbeuk rechthoekig van vorm geweest en had de afsluitende oostelijke muur een steunbeer aan de buitenkant, de herbouw kreeg de vorm van een trapezium.

De oostelijke muur werd ‘verbreed’ met de lengte van de oorspronkelijk uitspringende verzwaring. In 1828 werd achter de oude sacristie een nieuwe pastorie opgetrokken. De woning werd in de jaren 1862-1865 gerestaureerd en uitgebreid.

 

In 1840 volgde het herstel van de torenspits en kreeg de zuidelijke schipwand nog een paar extra steunberen om het uitwijken van de muren van het schip van de kerk tegen te gaan. De torenspits was echter zo slecht gemaakt dat deze tenslotte in 1848 werd afgebroken en een bescheiden afgeknotte afdekking kreeg.

 

Rond 1875 begon het kerkbestuur te denken aan het herstel van de kerk of aan vervanging door nieuwbouw.

Victor de Stuers (1843-1916) bezocht in 1881-samen met de architect Pierre Cuypers (1827-1921) - en in 1904 de kerk van Klimmen.

Cuypers kreeg de opdracht voor het ontwerpen van een nieuwe kerk. Adolph Mulder (1856-1936) maakte in 1888 foto’s en opmetingen van het gebouw. Vooral dankzij de inzet van De Stuers en door zijn toezegging van rijkssubsidie bij herstel van de oude kerk besloot het kerkbestuur uiteindelijk om de oude kerk niet te slopen maar te laten restaureren en uit te breiden. De pastorie werd gedeeltelijk afgebroken om de kerkvergroting te kunnen realiseren. Architect Jan Stuyt (1868- 1934) ontwierp in 1905 een nieuwe pastorie.

Dit pand kwam gereed in1907. De restauratie en vergroting van de kerk volgde in de jaren 1906-1912 naar plannen van architect Jos Cuypers (1861-1949).

 

Bestellen boek

 

Frans Crutzen, Klimmens kerk: een topmonument!, Klimmen-Ransdaal, 2014, ISBN 978-90-821329-2-2.

Of stuur een e-mail aan kerkbestuur.klimmen@gmail.com of stop een briefje in de brievenbus bij het parochiesecretariaat Schoolstraat 6   6343 CE   Klimmen met de volgende gegevens:

 

Bestelkaart

Hierbij bestelt:

Familienaam of -namen en voorletters: .................................................

Straat en huisnummer: .........................................................................

Postcode/woonplaats: ..........................................................................

Telefoonnummer: .................................................................................

E-mail-adres: .......................................................................................

Aantal exemplaren: ...............................................................................

Ik wil het boek per post ontvangen: ja / nee *

Ik kom het boek persoonlijk afhalen: ja / nee *

Ik maak het verschuldigde bedrag van € 29,95 per boek

(eventueel te vermeerderen met € 4,95 per boek wanneer u het in een luchtkussenenveloppe thuis

wilt ontvangen) over op Rabobank nummer NL84 RABO 0125 9055 13 ten name van:

Kerkbestuur H. Remigius Klimmen met vermelding van het aantal bestelde exemplaren.

 

Cuypers & Stuyt in Klimmen

 

Rond 1875 begon het kerkbestuur in Klimmen te denken aan het herstel van hun parochiekerk of

aan vervanging door nieuwbouw. Het was in een tijd dat er eigenlijk heel weinig aandacht was

voor het behoud van oude dorpskerken. Het had dan ook niet veel gescheeld of het oude godshuis

was gesloopt, ware het niet dat de bekende architect en restaurateur Pierre Cuypers (1827-1921)

en zijn vriend Victor de Stuers (1843-1916) – sinds 1875 referendaris van de afdeling Kunsten en

Wetenschappen - ter plekke persoonlijk het in ogenschouw hadden genomen en daarbij intuïtief

hebben aangevoeld dat er iets speciaals met het oude kerkgebouw aan de hand was, zonder dit

precies te kunnen duiden. Vanaf hun bezoek in 1881 hebben beiden zich dan ook ingezet voor het

behoud van de kerk.

 

Het duurde tot 1905 vooraleer er daadwerkelijk werd overgegaan tot het maken van plannen voor

de restauratie en de uitbreiding van de kerk. De ontwerpen voor een nieuw te bouwen pastorie

– nodig omdat de oude voor een deel moest plaatsmaken voor een nieuw priesterkoor – zijn van

de hand van Jan Stuyt (1868-1934), die voor de restauratie en de uitbreiding van de kerk van Jos

Cuypers (1861-1949). De vormgeving van de apsis werd de oorzaak van een hoogoplopend conflict

tussen enerzijds de architecten Cuypers senior en junior en anderzijds De Stuers. Deze laatste

dreigde met het intrekken van de rijkssubsidie van fl. 18.000,00 - zijnde de helft van de bouw-

kosten -, als het priesterkoor geen rechthoekig gesloten vorm, maar halfrond zou worden. De

decennialang bestaande vriendschap en samenwerking tussen Cuypers sr. en De Stuers raakte

flink verstoord. De laatste trok uiteindelijk aan het kortste eind. Hij werd vanaf dat moment buiten-

gesloten van het uitbrengen van adviezen over te restaureren monumenten en de inspectie

daarvan. Het hele proces van het herstel en de vergroting van de kerk van Klimmen en de bouw

van een nieuwe pastorie tussen 1905 en 1908 is op grond van nog nooit gebruikt archiefmateriaal

door de auteur uitvoerig geanalyseerd.

 

Gaandeweg het bouwen en restaureren werden de plannen tot driemaal toe gewijzigd. Ook de

kerkwijding- en consecratie en de nieuwe inrichting van de kerk passeren de revue en er wordt

duidelijk gemaakt waarom er staat wat er nu staat.

 

De bijdrage geeft een uitzonderlijk goed inzicht in de restauratiepraktijk rond 1900, waardoor enerzijds het kerkgebouw is bewaard gebleven, anderzijds veel oorspronkelijk materiaal verloren is gegaan. De achtergronden van de tijdgeest, de toenmalige overheersende visie op het restaureren – beter gezegd: het corrigeren en complementeren – van oude gebouwen worden uitvoerig toegelicht en beschreven, net als de personen en instanties die er bij betrokken waren: geestelijkheid, bouwcommissieleden, architecten, toezichthouders op het werk, de aannemer en de burgerlijke overheid. Bewaard gebleven correspondentie van de uit Klimmen geboortige priester Xaverius Horsmans (1850-1920) geeft een inzicht hoe de geloofsgemeenschap over de uitbreiding en restauratie dacht en welke problemen, ruzies en verdeeldheid het project met zich meebracht.

 

Het nieuwe boek zal ongeveer 250 bladzijden tellen, is fraai ingebonden, rijkelijk geïllustreerd met tal van onbekende tekeningen en afbeeldingen en zal worden voorzien van indexen op plaats- en persoonsnamen en een intekenlijst. Het vormt niet alleen een nieuwe en waardevolle bijdrage voor de geschiedenis van de parochiekerk van Klimmen, maar ook voor het oeuvre van de architecten Cuypers en Stuyt.

Het boek kost boek € 34,95. Indien u de bijdrage per post thuis wilt laten bezorgen worden € 4,95 verzendkosten extra in rekening gebracht. De publicatie verscheen in november 2015.

De opbrengst van het boek komt ten goede van de aanstaande en noodzakelijke conservering van het kerkgebouw.

 

Boek 3 over Klimmen en alle inwoners anno 1796 is binnenkort verkrijgbaar (december: intekenen oktober-november 2019) .                                                                  

 

Bestellen boek 2

Crutzen: Cuypers & Stuyt in Klimmen, Klimmen-Ransdaal 2015, ISBN........

 

Stuur een e-mail aan kerkbestuur H. Remigius via kerkbestuur.klimmen@gmail.com of stop een briefje in de brievenbus bij het parochiesecretariaat Schoolstraat 6   6343 CE   Klimmen met de volgende gegevens:

 

Aan het kerkbestuur H. Remigius:

Bestelkaart

Hierbij bestelt:

Familienaam of -namen en voorletters: .................................................

Straat en huisnummer: .........................................................................

Postcode/woonplaats: ..........................................................................

Telefoonnummer: .................................................................................

E-mail-adres: .......................................................................................

Aantal exemplaren: ...............................................................................

Ik wil het boek per post ontvangen: ja / nee *

Ik kom het boek persoonlijk afhalen: ja / nee *

Ik maak het verschuldigde bedrag van € 29,95 per boek (eventueel te vermeerderen met € 4,95 per boek wanneer u het in een luchtkussenenveloppe thuis wilt ontvangen) over op

Rabobank nummer NL84 RABO 0125 9055 13 ten name van:

Kerkbestuur H. Remigius - Klimmen met vermelding van het aantal bestelde exemplaren.

 

Foto's Boekpresentatie boek 2    15 november 2015